Co to jest spółdzielnia socjalna
Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków (działalność gospodarcza)
Spółdzielnia socjalna działa na rzecz
1) społecznej reintegracji jej członków, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu;
2) zawodowej reintegracji jej członków, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy
a działania te nie są wykonywane w ramach prowadzonej przez spółdzielnię socjalną działalności gospodarczej.
Spółdzielnia socjalna może prowadzić działalność społeczną i oświatowo - kulturalną na rzecz swoich członków oraz ich środowiska lokalnego, a także działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.2).
Kto może zostać członkiem spółdzielni socjalnej
Osoba Bezrobotna w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tj.
- obywatel Polski lub cudzoziemiec, również cudzoziemiec - członek rodziny obywatela polskiego, niezatrudniony i nie wykonujący innej pracy zarobkowej, zdolny i gotowy do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, bądź, jeśli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczący się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyższych w systemie wieczorowym albo zaocznym,
- zarejestrowany we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukujący zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt. 1-4, 6 i 7 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, tj.
- bezdomni realizujący indywidualny program wychodzenia
z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, - uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii
w zakładzie lecznictwa odwykowego, - uzależnieni od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej,
- chorzy psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,
- zwolnieni z zakładów karnych, mający trudności w integracji ze środowiskiem, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
- uchodźcy realizujący indywidualny program integracji,
w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
Osoby niepełnosprawne - w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Spółdzielnie socjalne osób prawnych:
- organizacje pozarządowe w rozumieniu przepisów
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - jednostki samorządu terytorialnego
- kościelne osoby prawne
Liczba założycieli (osób prawnych) takiej spółdzielni socjalnej nie może być mniejsza niż dwie.
W przypadku, gdy założycielami spółdzielni socjalnej są osoby prawne, są one zobowiązane do zatrudnienia w terminie sześciu miesięcy od dnia wpisania spółdzielni socjalnej do Krajowego Rejestru Sądowego co najmniej pięciu osób spośród bezrobotnych, wykluczonych lub niepełnosprawnych. Osoby te po 12 miesiącach nieprzerwanego zatrudnienia w spółdzielni socjalnej, mają prawo do uzyskania członkostwa w spółdzielni socjalnej.
ZAKŁADAMY SPÓŁDZIELNIĘ SOCJALNĄ KROK PO KROKU
Decyzja o podjęciu działalności
- Co chcemy robić?
- Jaka jest konkurencja na rynku?
- Ile musimy zainwestować?
- Skąd wziąć środki na rozpoczęcie działalności?
- Kto może nam pomóc?
- Przygotowanie koncepcji działania (biznesplan)
Przygotowanie statutu spółdzielni socjalnej
Statut spółdzielni socjalnej powinien zawierać:
- nazwę podmiotu z obowiązkowym dodatkiem „spółdzielnia socjalna”
- określenie siedziby spółdzielni socjalnej
- przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania, o ile założono ją na czas określony
- wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki nie wniesienia udziału w terminie, a w przypadku możliwości wnoszenie więcej niż jednego udziału, można określić ich górną granicę
- prawa i obowiązki członków
- zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków
- zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał;
- zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni
- oraz inne postanowienia wynikające z przepisów prawa
Walne zebranie założycielskie spółdzielni socjalnej
W trakcie walnego zebrania założycielskiego założyciele spółdzielni socjalnej podejmują uchwały o:
- powołaniu spółdzielni socjalnej,
- przyjęciu statutu spółdzielni,
- powołaniu zarządu,
- powołaniu Rady Nadzorczej - w przypadku, gdy liczba członków spółdzielni jest mniejsza niż 15 nie powołuje się Rady Nadzorczej, a jej zadania wykonuje walne zebranie - prawo kontroli działalności spółdzielni przysługuje każdemu członkowi.
Rejestracja spółdzielni socjalnej w Krajowym Rejestrze Sądowym
Spółdzielnia socjalna podlega obowiązkowemu wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego, w Sądzie Rejonowym właściwym dla siedziby spółdzielni.
Spółdzielnia socjalna nie uiszcza opłaty sądowej od wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz za ogłoszenie tego wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
W celu rejestracji spółdzielni należy wypełnić druki:
- KRS-W5 - Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców
- KRS-WK – Organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki
- KRS-WM – Przedmiot działania (PKD2007)
- KRS-WH – Sposób powstania podmiotu
(w przypadku, gdy spółdzielnia powstaje w wyniku podziału, połączenia lub przekształcenia innych podmiotów np. spółdzielni inwalidów)
Do wniosku należy załączyć:
- protokół założycielskiego Walnego Zgromadzenia (protokół ten podpisują dwie osoby w tym przewodniczący obrad i sekretarz)
- listę obecności wraz z adresami członków - założycieli i oryginalnymi podpisami
- uchwałę Walnego Zgromadzenia o powołaniu nowej spółdzielni zawierająca: adres siedziby spółdzielni, skład Zarządu, skład Rady Nadzorczej, statut spółdzielni
oraz
- zaświadczenie powiatowego urzędu pracy potwierdzające posiadanie statusu osoby bezrobotnej
- zaświadczenie potwierdzające spełnienie przez osoby zamierzające założyć spółdzielnię socjalną warunków, o których mowa w ustawie o zatrudnieniu socjalnym lub
- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności osoby zamierzającej założyć spółdzielnię socjalną.
Ważne!
Po zarejestrowaniu spółdzielnia socjalna nabywa osobność prawną i rozpoczyna działalność.
Za czynności dokonane w interesie spółdzielni przed zarejestrowaniem osoby działające do chwili zarejestrowania spółdzielni odpowiadają wobec osób trzecich solidarnie.
Za zobowiązania wynikające z tych czynności spółdzielnia odpowiada po jej zarejestrowaniu tak jak za zaciągnięte przez siebie.
Jednakże osoby działające przed zarejestrowaniem spółdzielni odpowiadają wobec niej według przepisów prawa cywilnego.
Zgłoszenia
a) Numer REGON w Urzędzie Statystycznym
b) Numer NIP w Urzędzie Skarbowym
Zgodnie z zasadą „jednego okienka” wnioski do US i GUS składa się wraz z wnioskiem rejestracyjnym w Sądzie Rejonowym;
c) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
d) Państwowej Inspekcji Pracy
Pozostałe zobowiązania
- Wykonanie pieczęci
- Oznaczenie siedziby podmiotu
- Założenie rachunku bankowego
- Uzyskanie niezbędnych koncesji i pozwoleń
Środki na rozpoczęcie działalności
- Dofinansowania i pożyczki dla osób niepełnosprawnych z PFRON
- Refundacja składek ZUS ze środków Funduszu Pracy
Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt. 2 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy starosta może ze środków Funduszu Pracy przyznać bezrobotnemu jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, (…), a w przypadku gdy działalność jest podejmowana na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych, wysokość przyznanych bezrobotnemu środków nie może przekraczać 4-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka założyciela spółdzielni oraz 3-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu. Od 2007 roku osoby zamierzające założyć spółdzielnię socjalną mogą złożyć wspólny wniosek o przyznanie środków z Funduszu Pracy.
- Przygotowanie zawodowe dla członka kandydata do spółdzielni socjalnej
- Pożyczki ze środków UE dla podmiotów ekonomii społecznej - przedstawiciele Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Towarzystwa Inwestycji Społeczno – Ekonomicznych S.A podpisali umowę o finansowanie projektu systemowego „Wsparcie inżynierii finansowej na rzecz ekonomii społecznej”. Projekt będzie realizowany w ramach Działania 1.4. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Pieniądze mają wesprzeć podmioty ekonomii społecznej - spółdzielnie socjalne oraz organizacje pozarządowe. Preferencyjne warunki finansowania pożyczek, takie jak niższe oprocentowanie czy brak dodatkowych opłat prowizyjnych uatrakcyjnią ofertę PES-ów oraz pozwolą na obniżenie kosztów po ich stronie. Głównym operatorem środków jest Bank Gospodarstwa Krajowego. Pośrednikiem finansowym odpowiedzialnym za udzielanie pożyczek będzie Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych S.A (www.tise.pl), jedna z dwóch firm w Polsce, specjalizujących się udzielaniu pożyczek przedsiębiorstwom ekonomii społecznej. Działalność TISE obejmie cały kraj. Według Dariusza Daniluka, prezesa zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego „wszystkie pożyczki mają być udzielone do 30 czerwca 2015 roku”.
- Dotacje na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej z Funduszu Pracy - Instytucja, do której wnioskujemy o dotację: Powiatowy Urząd Pracy (starosta powiatu)
- Dotacje na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, m.in. Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia. Priorytet VI – działanie 6.2. - Wysokość: maksymalnie do 20 tys. złotych na osobę – założyciela spółdzielni; Dotacji na założenie spółdzielni socjalnych udzielają instytucje (najczęściej szkoleniowe, ośrodki wsparcia przedsiębiorczości, uczelnie itp.) wybierane w konkursach przez Instytucje Pośredniczące dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w danym regionie (np. WUP, Urząd Marszałkowski, ROPS)
- Program Rozwoju Obszarów Wiejskich jest instrumentem finansowania rozwoju obszarów wiejskich z wykorzystaniem środków budżetu krajowego i UE (Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)). Z działań w ramach PROW korzystać mogą mieszkańcy/instytucje z miejscowości znajdujące się w granicach administracyjnych: gmin wiejskich; gmin miejsko-wiejskich, z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców, gmin miejskich, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys.
Wsparcie dla spółdzielni socjalnych
- Działające na rzecz przedsiębiorczości społecznej organizacje pozarządowe
- Centra Integracji Społecznej
- Ośrodki Wsparcia Spółdzielni Socjalnych
- Projekty, których celem jest wspieranie tworzenia gospodarki społecznej (PO Kapitał Ludzki 7.2.2)
- Świadome i przychylne władze lokalne
Przydatne strony:
Czytaj o Klubie Integracji Społecznej
Czytaj o Ekonomii Społecznej