Akt Prawny
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej reguluje sytuację dzieci, które „potrzebują szczególnej ochrony i pomocy” zapewniając przy tym ochronę przysługujących im praw.
„Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji”. „Obowiązek wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych oraz organizacji pieczy zastępczej , w zakresie ustalonym ustawą, spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej”.
Stosując ustawę, należy mieć na względzie podmiotowość dziecka i rodziny oraz prawo dziecka do
-
wychowania w rodzinie, a w razie konieczności wychowania dziecka poza rodziną – do opieki i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastępczej, jeśli jest to zgodne z dobrem dziecka;
-
powrotu do rodziny;
-
utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów;
-
stabilnego środowiska wychowawczego;
-
kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku;
-
pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia;
-
ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka
-
informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą, odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości;
-
ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem;
-
poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej;
-
dostępu do informacji dotyczących jego pochodzenia.
Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wójt zapewnia wsparcie, które polega w szczególności na
-
analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
-
wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;
-
rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;
-
podniesieniu świadomości w zakresie planowania i funkcjonowania rodziny;
-
pomocy w integracji rodziny;
-
przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
-
dążeniu do reintegracji rodziny.
Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności
-
opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym;
-
opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;
-
udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
-
udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych;
-
udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;
-
wspieranie aktywności społecznej rodzin;
-
motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
-
udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
-
motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców , mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
-
udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
-
podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
-
prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
-
prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;
-
dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
-
monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną
-
sporządzanie na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach
-
współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;
-
współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (...) lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
„Plan pracy z rodziną (…) obejmuje zakres realizowanych działań mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, a także zawiera terminy ich realizacji i przewidywane efekty”.
Asystent rodziny, w związku z wykonywaniem swoich zadań, ma prawo do
-
wglądu do dokumentów zawierających dane osobowe członków rodziny, niezbędne do prowadzenia pracy z rodziną, w tym:
-
imię i nazwisko
-
datę urodzenia
-
obywatelstwo
-
adres miejsca zamieszkania
-
stan cywilny
-
wykształcenie
-
zawód
-
miejsce pracy
-
źródła dochodu
-
dane dotyczące warunków mieszkaniowych
-
dane dotyczące sytuacji prawnej oraz aktualnego miejsca pobytu dziecka
- dane o rozwoju psychofizycznym dziecka
2. występowania do właściwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o udzielenie informacji, w tym zawierających dane osobowe, niezbędnych do udzielenia pomocy rodzinie
3. przedstawiania właściwym organom władzy publicznej, organizacjom oraz instytucjom ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw rodzin.
„Asystent rodziny ma prawo do korzystania z poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie jego kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego. Asystent rodziny, wykonując czynności w ramach swoich obowiązków, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych”.